Woonprotest pleit voor meer energiezuinige en betaalbare woningen in Antwerpen en veel meer.

17.10.2022 persinfo

Op zondag 16 oktober 2022 om 12u05 ging in Antwerpen ons woonprotest door. Het woonprotest kadert in de internationale dag van verzet tegen armoede van 17 oktober. Antwerpse organisaties die al jaren samenwerken met mensen in armoede, roepen op om mee dat noodsignaal te geven. Zeker nu de energiecrisis meer mensen in of op de rand van de armoede plaatst. Ze noemen de toestand op de Antwerpse huurmarkt alarmerend. Ze begrijpen niet dat politiek de deur dicht blijft om nu te investeren in meer energiezuinige sociale woningen. Een investering waarvan de praktijk en onderzoek bewijzen dat ze zich terugbetaalt door lagere kosten in de gezondheidszorg, onderwijskansen en betere jobs voor de gezinnen die er wonen.

“Samen met mensen in armoede kaarten we uitsluitingsmechanismen aan en geven we aanbevelingen”, zegt Danny Jacobs, coördinator van STA-AN vzw. “Dit doen we vanuit de overtuiging dat de stem van mensen in armoede een cruciaal en waardevol puzzelstuk is in de zoektocht naar duurzame oplossingen. Ook in onze jaarlijkse campagne rond werelddag van verzet tegen armoede geven wij normaal de voorkeur aan constructieve dialoog met beleidsmakers. Maar de toestand op de Antwerpse huurmarkt is zo schrijnend dat we dit jaar niet anders kunnen dan dialoog vervangen door protest. Het falend woonbeleid dwingt ons de straat op.”

“In periodes als de herfst beseft iedereen wat het betekent om ergens warm thuis te kunnen komen. Dat is iets wat iedereen nodig heeft. Toch zien en horen we dagelijks mensen die in slechte woonomstandigheden leven. Woningen die zo slecht geïsoleerd zijn dat ze niet warm worden. Vocht in woningen waardoor kinderen problemen krijgen met de luchtwegen. Mensen van sofa naar sofa verhuizen. Door de schaarste op de huurmarkt zijn huurders overgelaten aan complete willekeur en discriminatie.”

Sofie Sas is stafmedewerker bij SAAMO van het buurt- en opbouwwerk in Antwerpen. Ze schetst de situatie. “In de stad Antwerpen staan momenteel 35.000 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning. In de provincie Antwerpen zijn dat 60.000 mensen. Een gezin met kinderen wacht momenteel zo’n 10 jaar op een sociale woning.”

“Een betaalbare woning kost beter niet meer dan 30% van je inkomen, 40% als je er de energie bij rekent. Maar dan hebben we voor een alleenstaande die voltijds werkt aan een minimumloon huurprijzen nodig van 500 euro. Een gezin met een leefloon kan maximum 460 euro betalen aan huur om niet dieper in de miserie te raken. Iedereen die onlangs nog een huurwoning zocht, weet dat een huurappartement in Antwerpen gemiddeld 900 euro kost. En dan hebben we het nog niet over de verhuurders die niet verhuren aan mensen met een leefloon of mensen met familiale migratieachtergrond.”

“Toch is er een oplossing die zijn succes al uitgebreid bewees.” stelt Danny. “De overheid heeft de sleutels in handen om de problemen van betaalbaarheid en kwaliteit te regelen door dringend meer energiezuinige sociale woningen te bouwen. In 2016 organiseerden we in Antwerpen het congres ‘De winst van goed wonen’. Daar bleek duidelijk dat deze investering zich binnen de 18 maanden terugbetaalt, omdat je het geld niet meer uitgeeft in andere levensdomeinen.”

Dat inzicht krijgen de armoedeorganisaties niet tot bij beleidsmakers. Sofie: “Tot nu zien we het omgekeerde gebeuren. Geld voor sociale huisvesting gaat naar privé-investeerders om woningen van 1000 euro te bouwen. Het dubbele van wat de laagste inkomens kunnen betalen. De overheid heeft geen vat op de private huisvestingsmarkt. Sociale huisvestingsmaatschappijen komen er niet toe om hun afgekeurde woningen te renoveren, laat staan er nieuwe te bouwen. Ze gaan gebukt onder te weinig medewerkers en worden volledig opgeslorpt door een fusie. Wachtlijsten worden niet ingekort door problemen op te lossen en mensen een thuis te bieden, maar door kunstmatig mensen van die lijst te schrappen door discriminerende voorwaarden zoals lokale binding. Dat betekent dat de meeste mensen pas op de wachtlijst komen voor een sociale huurwoning als ze kunnen aantonen dat ze er de afgelopen jaren al een tijd woonden.”

Een stad zoals Antwerpen blijft echter geloven in het mantra van ‘meer hogere inkomens aantrekken’. “Het is vreemd om te zeggen. Maar het lijkt alsof we in 2022 nog steeds 17 oktober nodig hebben, om aan te kaarten dat mensen met een laag inkomen ook mensen zijn.” geeft Danny aan. ”De bevolking groeit, er zijn steeds meer werkende armen, het aantal éénoudergezinnen neemt toe. Sommige mensen slecht laten wonen schaadt ons allemaal, want de kinderen die daar opgroeien, zijn de toekomst van je stad. Laat ons de realiteit niet ontkennen en nu beslissen om meer energiezuinige sociale woningen te bouwen. Het blijft de beste bescherming tegen of uitweg uit de armoede. Die beslissing is dringend, want het duurt minstens 5 jaar voor die woningen er staan en de kinderen die erin moeten wonen, zijn nu al geboren.”